Voor je deze blog gaat lezen moet ik erop wijzen dat de inhoud nogal schokkende details bevat.
Het Auschwitz van Azië
Ik ben met de bus vertrokken vanuit de grootste stad van Vietnam – Ho Chi Minh – naar de hoofdstad van Cambodja, Phnom Penh. Zoals sommigen weten heeft Cambodja een heftig en bloedig verleden dat ik op mijn manier aandacht wil geven door het schrijven van deze tekst. In 1975 werd de leider van de Rode Khmer – meneer Pol Pot – de premier van Cambodja. Hij was fan van Mao’s gedachtengoed en vond dat alle mensen in zijn land boer moesten worden en zelfvoorzienend moesten zijn.
Hij kamde in drie dagen complete steden leeg en vond dat iedereen op het land moest werken. Door ziektes en gebrek aan eten stierven al veel mensen. Nóg verdrietiger is dat veel mensen naar de steden zijn gevlucht om de oorlog tussen Amerika en Vietnam – waar buurlanden enorm onder geleden hebben – te ontvluchten en onderdak te zoeken. Hij liet in de jaren daarna iedereen vermoorden die zijn plan eventueel konden dwarsbomen. Dit waren mensen die het niet met hem eens waren, mensen die gestudeerd hadden, mensen die een vreemde taal spraken en zelfs mensen met een bril. Advocaten, docenten, monniken…
Vandaag heb ik een plek bezocht waar deze mensen heen werden gebracht, geblinddoekt, geketend, hongerig en geen idee wat hen te wachten stond. Dit gebied wordt ‘The killing fields’ genoemd. Wat ik niet wist is dat er in heel Cambodja ruim 300 van dit soort massagraven nog altijd bestaan. Bij binnenkomst kreeg ik een koptelefoon met een audiotoer die bewonderenswaardig genoeg in het Nederlands was. Doordat dit in het Nederlands gesproken werd kwamen de feiten over de genocide keihard bij me binnen. Tijdens het lopen zag ik kledingstukken van de gevangenen uit de grond steken, een afschuwelijk beeld.
De gevangenen werden verhoord en hierbij zo hard gemarteld dat ze bekentenissen aflegden van dingen die ze nooit gedaan hadden. Pol Pot vond kogels te duur, dus de mensen werden op een andere brute wijze vermoord. De achterkant van een geweer tegen de schedel, hun hoofd tegen de muur slaan, een hamer op het hoofd slaan, of doodgemarteld met bamboestokken. Om eventuele overlevenden en de geur van verrotting tegen te gaan werden er giftige chemicaliën over de lichamen gestrooid. Als martelmethode werden zelfs tanden en kiezen uitgetrokken die nog dagelijks op het terrein gevonden worden. Zelfs de kartelige rand van bepaalde palmbladen werden gebruikt om de keel door te snijden, dit hield meteen in dat de gevangenen niet meer konden schreeuwen. Om überhaupt het geluid van schreeuwen tegen te gaan werd harde muziek afgespeeld en door het gebulder van de generatoren die de verlichting verzorgden kon men het gekrijs van de gevangenen niet horen.
Een van de meest hartverscheurende plekken was ’the killing tree’. Niet alleen volwassenen worden op gruwelijke wijze vermoord, ook kinderen en zelfs baby’s. De baby’s werden aan hun beentjes beetgepakt en tegen een boom geslagen zodat hun schedeltje brak. Ik stond bij deze boom en realiseerde me dat dit geen film is, dit is echt gebeurd en niet eens lang geleden. Tranen stroomden over mijn wangen.
Doordat Cambodja een regenseizoen kent spoelt door de tegen vaak de modder weg waardoor de skeletten zichtbaar worden, soms nog met de kleding aan. Een team van mensen verzameld eens in de zoveel maanden de botten en schedels en maakt deze schoon om in de zogenoemde ‘stupa’ tentoon te kunnen stellen. Deze stupa is een eerbetoon aan alle slachtoffers van deze afschuwelijke gebeurtenissen. Er zijn te veel botten dus worden alleen de schedels in de stupa tentoongesteld. Het monument is een witte toren met glazen ramen waarbij de schedels gesorteerd tentoon gesteld worden. Kinderen bij kinderen, volwassenen bij volwassenen, mannen bij mannen en vrouwen bij vrouwen. Aan een kleine gekleurde sticker is te zien hoe deze personen zijn omgebracht. Een sticker voor mensen die zijn vermoord met een schop, een andere voor een hamer en weer een andere door een bijl.
Het land was hermetisch afgesloten dus de wereld had geen idee wat er gaande was in Cambodja. In totaal zijn er onder het bewind van Pol Pot meer dan twee miljoen mensen door honger of martelingen vermoord. Dit houdt in dat een kwart van de Cambodjaanse bevolking van 1975 tot 1979 is omgebracht.